Sosyal medya ve çeşitli haber platformlarında (Milliyet, Onedio, Webtekno) kulağınıza çalınmış olması muhtemel ilginç bir iddia gündemi sarstı: Amerika Birleşik Devletleri'nin her hafta Panama'ya milyonlarca canlı sinek saldığı söyleniyor! Öncelikle, bu durum bir bilim kurgu senaryosundan fırlamış gibi veya bir komplo teorisi algısı yaratabilir; fakat bu iddiaların gerçeği yansıttığı anlaşıldı. Fakat endişelenecek bir durum yok! Bu 'sinek tehdidinin' arka planında insan ve hayvan sağlığını korumaya yönelik uzun yıllara dayanan dikkat çekici bir bilimsel ve ekolojik mücadele bulunuyor.
AÇIK HEDEF: "ET YİYEN" ÖLÜMCÜL VİDA KURDU!
Peki, ABD bu büyük operasyonu neden gerçekleştiriyor? Cevap, "Yeni Dünya Vida Kurdu" (New World Screwworm) olarak bilinen, bilimsel terminolojide Cochliomyia hominivorax adıyla anılan son derece tehlikeli bir parazitte gizli. Bu ürkütücü parazit, öncelikle büyükbaş hayvanlar olmak üzere, tüm sıcak kanlı hayvanların (ve nadir de olsa insan bile) açık yaralarına tek seferde 250 ila 500 yumurta bırakabiliyor. Yumurtalardan çıkan larvalar ise canlı hayvanın etini yiyerek besleniyor; bu durum korkunç acılara, derin doku kaybına ve tedavi edilmediği takdirde genellikle kurbanın ölümüne yol açıyor. İşte ABD, bu "et yiyen" sinek sorununu sona erdirmek için büyük bir bilimsel mücadele başlatmış durumda.
SİLAH: MİLYONLARCA KISIRLAŞTIRILMIŞ SİNEK!
Uygulanan mücadele yöntemi ise bir bilim harikası! 1950'lerde entomolog Edward F. Knipling tarafından geliştirilen ve "Kısır Böcek Tekniği" (Sterile Insect Technique - SIT) adı verilen bir yöntem kullanılmakta. Panama’nın Pacora şehrindeki geniş çaplı bir "sinek üretim tesisinde" her hafta yaklaşık 20 milyon vida kurdu sineği özel koşullarda yetiştiriliyor. Bu sineklerin erkekleri, röntgen ışınlarıyla kısırlaştırılıyor. Kısırlaştırılan bu milyonlarca erkek sinek (haftada yaklaşık 14,7 milyon), uçaklarla Panama ve Kolombiya arasındaki kritik sınır bölgelerine bırakılıyor. Doğadaki dişi vida kurtlarıyla eşleşen kısır erkekler, üremeyi tamamen engelleyerek parazitin popülasyonunu düşürüyor ve yayılmasını kontrol altına alıyor.
PANAMA'NIN STRATEJİK ÖNEMİ: DEVASA FAYDALARI!
Panama, bu biyolojik savaşta coğrafi konumu nedeniyle kritik bir rol üstleniyor. Orta Amerika'da bir "biyolojik kalkan" işlevi görerek, bu ölümcül parazitin kuzeye, yani Meksika ve özellikle de ABD tarım ve hayvancılık için tehdit oluşturabilecek alanlara yayılmasını engelliyor. Yıllık yaklaşık 15 milyon dolara mal olan bu büyük ölçekli operasyon, milyonlarca hayvanın korkunç bir sonla karşılaşmasını önlüyor ve tarım sektörünü milyarlarca dolarlık potansiyel zarardan kurtarıyor; sonuç olarak maliyetini katbekat fazlasıyla geri kazanıyor.
KOMPLO TEORİLERİNE RAĞMEN: BİLİMSEL GERÇEKLER!
İlk duyulduğunda "milyonlarca sineğin bir ülkeye bırakılması" durumu korkutucu gelebilir ve dolayısıyla bazı yanlış anlamalara ya da komplo teorilerine yol açabilir. Özellikle X platformunda @ForumAmericaTR gibi bazı hesaplardan paylaşılan bu bilgi, iyi anlaşılmazsa endişe ve şaşkınlık uyandırabilir. Ancak burada vurgulamak gerekir ki, bu operasyon, ABD ve Panama hükümetleri arasında yıllar boyunca (1980'lerden beri) süregelen, tamamen bilimsel temellere dayanan ve insan ile hayvan refahı amacı güden uluslararası bir işbirliği projesidir. Benzer kısır böcek salımı teknikleri, dünya genelinde Akdeniz meyve sineği gibi farklı zararlı böcek türleriyle mücadelede de başarılı bir şekilde uygulanmaktadır.
Kısacası, ABD'nin Panama'ya her hafta milyonlarca sinek bırakması, kötü niyetli bir amaç taşımıyor; bilakis, ölümcül bir parazitle mücadele ederek hem hayvan sağlığını korumak hem de büyük ekonomik kayıpların önüne geçmek gibi oldukça olumlu bir hedef taşıyor. Bilimin, doğaya yine bilimle müdahale ederek nasıl olumlu sonuçlar yaratabileceğinin çarpıcı bir örneği!
Batı medyası, İsrail’in kitle imha silahlarını göz ardı ediyor: ABD yakında biyolojik silah tehdidiyle karşı karşıya kalabilir
Şifa niyetine yiyorduk! O bal biyolojik silah çıktı: Karadeniz'de yetişiyor, bir lokması delirtiyor
